W roku 1950 podjęto w Polsce jedyne w swoim rodzaju, biorąc pod uwagę rozmiary, badania wiadomości uczniów szkół ogólnokształcących. Dużym zespołem pracowników nauki rekrutujących się ze Studium Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego, nauczycieli i pracowników oświatowych kierował prof. Wincenty Okoń. Badaniami objęto początkowo „tylko” 154 szkoły w całym kraju. Jest to-liczba w naszych warunkach ogromna, w danym wypadku jednak konieczna, zespół bowiem chciał mieć rozległą „próbę” reprezentatywną. Uwzględniono w tej liczbie rozmaite typy szkół (od szkoły wiejskiej o 1 nauczycielu do szkoły jedenastoletniej w mieście). Organizatorom naukowego przedsięwzięcia chodziło o to, aby obraz wiadomości był możliwie najbardziej jasny i by uniemożliwić zarzut przypadkowości wyników. Badania przeprowadzono w klasach IV, VII i IX, wtedy bowiem te klasy uważano za kluczowe. Dzisiaj prawdopodobnie zamiast czwartej wzięlibyśmy klasę piątą, chociażby z uwagi na niepokojące rozmiary oficjalnego niepowodzenia., Wówczas podkreślano ważność klasy czwartej ze względu na wprowadzoną do niej naukę historii i z uwagi na fakt, że była to ostatnia klasa szczebla propedeutycznego. Przedmioty objęte badniami były następujące: matematyka i język polski we wszystkich klasach, w IV historia, w VII nauka o Polsce współczesnej ¿ a w IX klasie biologia.