Podobnie nauki społeczne: badana przez nie rzeczywistość ulegała wielu i zasadniczym przeobrażeniom. Właśnie tak mają się sprawy z pedagogiką. Słowo wychowanie pozostaje wciąż to samo, ale rzeczywistość, którą tym słowem nazywamy, dziś jest zupełnie inna niż ta, którą mianem tym nazywano dawniej. Pedagogika jest nauką, która bada zmieniającą się rzeczywistość, toteż jej tematyka i problematyka, jej przedmiot badań zmieniają się w wyniku tych podstawowych zmian badanej rzeczywistości. Jeśli więc pedagogika jest nauką, której przedmiot zmienia się w ciągu wieków, powstaje słuszne zasadnicze pytanie dotyczące przemian tej nauki. Nie jest przecież możliwe, by nauka zostawała taka sama w warunkach, w których zmienia się jej przedmiot. Jest rzeczą konieczną, by i ona się zmieniała. Właśnie dlatego odpowiedź na pytania, jakiej pedagogiki potrzebujemy dziś, jaki jej dalszy rozwój powinniśmy planować, brzmi: pedagogika powinna być taka, by ułatwiała zrozumienie i kierowanie wychowaniem takim, jakie kształtuje się dziś, takim, jakiego wymaga rozwój społeczny naszej epoki.