Badania te wykazały również, że z samodzielną działalnością poznawczą uczniów wiążą się określone wartości wychowawcze: aktywna i samodzielna postawa uczniów w procesie nauczania prowadzi do systematyczności w pracy dydaktycznej i wytrwałego wysiłku ucznia zmierzającego konsekwentnie do ustalonego celu. Kształcenie samodzielności myślenia przyczynia się przeto do rozwijania kształcenia procesów woli i działania. Należy przy tym zaznaczyć, że koncepcja nauczania problemowego w rozumieniu dydaktyki socjalistycznej różni się w sposób zasadniczy od Deweyowskiej koncepcji myślenia problemowego. Dewey oraz przedstawiciele różnych odmian szkoły pracy kładli nacisk przy rozwiązywaniu problemów na myślenie praktyczne. Natomiast nasza dydaktyka uwzględnia w procesie nauczania czynności myślowe, obejmujące zarówno myślenie praktyczne, jak i myślenie teoretyczne. Zgodnie z marksistowską teorią poznania między myśleniem praktycznym a myśleniem teoretycznym zachodzi ścisła współzależność. Nie ma myślenia praktycznego bez myślenia teoretycznego, i odwrotnie. W myśleniu ludzkim mamy jedność spostrzegania myślenia. Potwierdza to również nauka Pawłowa o dwóch układach sygnalizacyjnych i wzajemnym ich współdziałaniu. W związku z tym Flonstanty Lech określa działalność poznawczą ucznia przy nauczaniu problemowym jako szukanie rozwiązań praktycznych na podstawie poznanej teorii bądź też szukanie teorii dla wyjaśnienia rozwiązań praktycznych. Froblemowość w. działalności poznawczej polega na aktywizowaniu i usamodzielnianiu myślenia, które staje się wtedy narzędziem poznania i działania u.