Na proces pedagogicznego kształcenia i dokształcania nauczycieli wywarł niemały wpływ powstały w 1950 r. Państwowy Ośrodek Oświatowych Prac Programowych i Badań Pedagogicznych, przekształcony w 1953 r. w Instytut Pedagogiki. Wpływ ten był co najmniej trójstronny, jeśli się zważy, iż w owym okresie powstawały tam programy i instrukcje programowe do nauczania przedmiotów pedagogicznych oraz wykazy lektury podstawowej i uzupełniającej dla uczniów i studentów, realizowanej w liceach, studiach nauczycielskich i wyższych szkołach pedagogicznych, że tam rodziły się różne inicjatywy wydawnicze związane z realizacją tych programów, jak np. trzytomowe opracowanie materiałów pomocniczych do nauczania pedagogiki, że tam wreszcie działała przez czas dłuższy specjalna komórka zajmująca się upowszechnianiem wiedzy pedagogicznej wśród nauczycieli. Niezależnie od licznych przekładów autorów radzieckich, wydawanych przez Naszą Księgarnię i PZWS, dzięki którym między 1950 i 1956 rokiem doszło w Polsce do wydania dziesiątków pozycji radzieckich i znacznego upowszechnienia pedagogiki Kraju Rad, w Instytucie Pedagogiki powstało w tym czasie niemało opracowań o charakterze informacyjno-adaptacyjnym, oświetlających charakterystyczne problemy socjalistycznego wychowania i kształcenia, wśród których kształcenie politechniczne i wychowanie moralne zajęły miejsce poczesne. W Instytucie koncentrowały się także teoretyczne prace nad popularyzacją dorobku Makarenki, w szczególności nad przygotowaniem pełnego zbiorowego wydania dzieł tego pedagoga. Tutaj również pod koniec omawianego okresu (1954 r.) powstał Proces nauczania W. Okonia, pierwsza oryginalna, w socjalistycznym duchu napisana naukowa monografia pedagogiczna, stanowiąca odtąd obowiązkową lekturę uczniów i studentów zakładów kształcenia nauczycieli wszystkich typów oraz podstawową lekturę samokształcenia nauczycieliu. Tak więc w miarę upływu lat realizatorzy programów pedagogiki w zakładach kształcenia nauczycieli dysponowali coraz szerszymi możliwościami w zakresie lektury, choć wspomniane wyżej tymczasowe materiały pomocnicze do nauczania pedagogiki w lekturze tej jeszcze przez dłuższy czas główne zajmowały miejsce.