Organizowanie wymiany doświadczeń na zebraniach zespołów metodycznych i na konferencjach przedmiotowych, organizowanie wystaw pomocy naukowych projektowanych przez nauczycieli, znaczną popularność zdobyła Sobie w tym czasie forma odczytów pedagogicznych. Rozwijająca się od początku (1950 r.) pod opieką Instytutu spotkała się z żywym oddźwiękiem ze strony nauczycielstwa, które dostrzegło w niej trafnie duże walory samokształceniowe. W toku dziesięciu krajowych zjazdów autorów i dziesiątków konferencji wojewódzkich, jakie się w tym okresie odbyły, w szeregu ogłoszonych drukiem broszur jednostkowych i zbiorowych tomików przewinęła się nader szeroka akcja nowatorskich poczynań dydaktycznych nauczycieli. Podstawową funkcją tej akcji było zbliżenie ku sobie teorii i praktyki pedagogicznej. Zdarzało się wprawdzie, iż autorzy odczytów, pisząc np. o trudnościach napotykanych w pracy, nie ukazywali bliżej procesu ich przezwyciężania, nie ujawniali w pełni ostrości swych niepowodzeń wychowawczych, że deformowali więc niejako faktyczny obraz rzeczywistości wychowawczej, jednakże organizatorzy tej akcji .oraz współdziałający z nimi pracownicy ośrodków metodycznych przeciwdziałali owym tendencjom, zwracając uwagę autorów na konieczność widzenia pedagogicznych i pozapedagogicznych realiów, czyli właściwego oblicza procesu nauczania i wychowania. „Odczyty” wyzwalały postawę refleksyjną nauczycieli, pobudzając ich równocześnie do czytelnictwa i studiowania literatury pedagogicznej, metodycznej i psychologicznej,’ torowały tym samym drogę głębiej pojętej pracy nauczycieli nad sobą.