Nawet ci, którzy wzbraniają się akceptować perspektywy i optymistyczny program naprawy cywilizacji, przyjmują bez zastrzeżeń fakt, iż współczesne tempo przemian cywilizacji jest bardzo szybkie i że wynikają stąd ważne i nowe konsekwencje dla wychowania. Problematyka wychowania w cywilizacji zmiennej jest jednym z najczęściej dziś podejmowanych tematów rozważań. Rozważania te dotyczą między innymi sprawy stosunku, jaki powinien zachodzić w wychowaniu między przeszłością, teraźniejszością i przyszłością. A ta właśnie sprawa jest także głównym zagadnieniem wychowania organizowanego w służbie programu naprawy cywilizacji współczesnej. Rozumiemy dobrze, iż nie powinniśmy tracić z oczu tradycji w tych wszystkich zakresach, w których ona jest i może być żywą tradycją nowoczesnych ludzi, i rozumiemy dobrze, iż nie możemy wyrywać młodzieży z teraźniejszości, która jest nie tylko terenem jej życia, ale sprawdzianem jej działania, ale wiemy zarazem, iż musimy tę młodzież przygotowywać do życia w warunkach jutrzejszych. W epokach, w których tempo zmian cywilizacyjnych było słabe, przygotowanie do przyszłości polegało na wprowadzeniu w teraźniejszość, a wprowadzenie w teraźniejszość nie było sprzeczne z kontynuowaniem tradycji. W epoce współczesnej nie tylko tempo przemian stało się bardzo szybkie, ale zachodzą też głębokie zmiany jakościowe w różnych dziedzinach: przyszłość nie będzie powtarzaniem teraźniejszości.