Autor przeprowadza tu gruntowną analizę pojęcia pracy uczniów na tle szeroko pojętego procesu nauczania i wychowania. We wstępnych rozważaniach swej rozprawy autor stawia pytanie: gdzie występują elementy pracy uczniów? Na podstawie przeprowadzonych wywodów dochodzi do sformułowania następującej odpowiedzi: po pierwsze — pisze autor — elementy pracy występują tam, „gdzie w wyniku czynności uczniów powstają produkty, dobra materialne, które mogą być spożytkowane przez samych uczniów albo przez kogoś innego, i zaspokoją czyjąś potrzebę”, po drugie —> tam „gdzie powstają wytwory, które znów mogą być spożytkowane przez samych uczniów lub kogoś innego i zaspokoić jakąś potrzebę”, po trzecie — tam „gdzie powstają usługi, z których korzystają znów czy to sami uczniowie, czy inni ludzie” (S. 14 i 15). Całość wywodów autora na temat wychowania przez pracę jest ujęta w trzech częściach. W pierwszej — autor mówi o realizacji pracy uczniów pod kątem różnych kierunków szkoły pracy, relacjonuje, jakie stanowisko w tej sprawie zajmowała pedagogika burżuazyjna, a następnie przedstawia koncepcję wychowania przez pracę w ujęciu klasyków marksizmu. . Jeden z rozdziałów tej książki autor poświęca rozważaniom na-temat stosunku kształcenia politechnicznego do działalności produkcyjnej. Na podstawie analizy tego problemu autor opowiada się za stanowiskiem zajętym w tej sprawę przez W. Dorsta.