Ujmując w ten sposób główny nurt nowoczesnego wychowania, możemy teraz wrócić do zagadnienia pedagogiki. Skoro pedagogika jest nauką o wychowaniu, co to oznacza dla niej, iż wychowanie jest właśnie takie? Lub innymi słowy: jak powinna być uprawiana pedagogika, aby stawała się nauką o tym wychowaniu, które (tak różne od wychowania, jakie dotychczas istniało) charakteryzuje naszą epokę? Oto centralne pytanie naszej nauki. Jej dzieje rejestrują bardzo różne typy myślenia pedagogicznego i badań pedagogicznych, powiązanych z bardzo różnymi odmianami wychowania, które formowały się i zmieniały w ciągu wieków. Ale nie mieliśmy jeszcze pedagogiki, która miałaby służyć wychowywaniu dla społecznej naprawy ludzkiej cywilizacji, ponieważ nie mieliśmy dotychczas takiego wychowania. Historia przekazała nam marzenia i . projekty pedagogów utopistów, były one jednak tworzone jako krytyka- istniejącego wychowania, jako protest przeciwko niemu; dopiero w naszej epoce powstaje wychowanie dla nowej i realnej przyszłości i dopiero w naszej epoce po raz pierwszy pedagogika, podejmująca tę problematykę, może się oprzeć na rzeczywistości, jaką stanowią działania wielkich mas ludzkich, tworzących przyszłość.