Może i powinna dotyczyć zarówno organizacji pracy dydaktycznej i wychowawczej szkół, jak i polityki oświatowej, ustalającej treść nauczania i obowiązujące metody. W toku tych prac wdrożeniowych pedagogika zyskiwałaby ważne i nowe źródła swego dalszego rozwoju. Zgodnie z teoretycznymi rozważaniami, które przeprowadziliśmy na wstępie, pedagogika wchodzi w taką fazę badań procesów wychowawczych, która opiera się ną ich stwarzaniu, kierowanym zrozumieniem teraźniejszej sytuacji społecznej i perspektyw jej rozwoju. Powtarzana często dyrektywa, iż teoria pedagogiczna powinna uogólniać doświadczenia praktyki, nie jest precyzyjna. Nie chodzi bowiem o wszelką praktykę pedagogiczną, lecz o taką tylko, która realizuje poprawnie planowaną akcję wychowawczą. Poprawność zaś takiego planowania zależy od analizy zadań i potrzeb społecznego rozwoju, od przełożenia na język właściwości ludzkich tego wszystkiego, czego społeczny rozwój wymaga i czym ludzi obdarza. Działalność wychowawcza powinna być organizowana i oceniana z punktu widzenia tych zadań. Dla takiej działalności pedagogika dawać powinna dyrektywy i taką działalność właśnie badać. Jest oczywiste, iż badania pedagogiczne obejmować powinny całość istniejących procesów wychowawczych i powinny być prowadzone tak, aby zapewniały możliwie pełny ich obraz. Ale jest równie oczywiste, iż to, co stanowi o postępie nauk pedagogicznych i o ich twórczej roli w dalszym rozwoju wychowania i oświaty, wyrasta ponad poziom opisowy i rejestracyjny, staje się prawdziwie nowoczesnym badaniem naukowym związanym z konstruowaniem rzeczywistości. Najgłębsze naukowe zainteresowania pedagogiki nie są wyznaczane przez to, co jest, lecz przez to, co powinno i ‘może być osiągnięte w wychowaniu odpowiednio zorganizowanym.