Były niejako laboratoriami różnych placówek naukowo-badawczych. Z punktu widzenia problematyki prowadzonych eksperymentów można by te szkoły podzielić na takie, w których realizowane były badania empiryczne o charakterze kompleksowym i takie, w których badano zagadnienia wycinkowe. Badania kompleksowe, których przedmiot obejmował dociekania nad skutecznością nowego układu treści programowych oraz nowych rozwiązań metodycznych i organizacyjnych, prowadzono i nadal się prowadzi w kilku szkołach ogólnokształcących na terenie całego kraju pod kierunkiem B. Suchodolskiego. Omawianą koncepcję eksperymentu kompleksowego nazwali autorzy koncepcją „socjalistycznej szkoły aktywnej”. Używając tej nazwy wykazali zarazem różnice dzielące ją od mieszczańskich koncepcji różnorakich „szkół aktywnych”, „szkół twórczych”, „szkół pracy” itp. Te szkoły były w krajach burżuazyjnych swoistymi „wyspami pedagogicznymi”, na których obowiązywały zupełnie inne prawa niż na otaczających je morzach. Natomiast kierunek wychowania „socjalistycznej szkoły aktywnej” jest zgodny z kierunkiem rozwoju społecznego naszego kraju i. z tego względu szkoła ta nie musi już być wyspą odgrodzoną chińskim murem od otaczającego ją życia. „Socjalistyczna szkoła aktywna” zmierza do tego, aby uczyć dzieci i młodzież odpowiedzialnego zaangażowania, wdrażać je do przekształcania rzeczywistości według rozumnych planów, kształtować życie wewnętrzne jednostki w związku z jej uczestnictwem w obiektywnym świecie, uwydatniać wartość ryzyka i wysiłku, zachęcać do pokonywania przeszkód i oporów, do walki o lepszą przyszłość społeczną kraju.