Lektura tego artykułu nasunie z pewnością niejedną refleksję na temat rozwoju i stanu nauk pedagogicznych w Polsce Ludowej. Opinie, jakie na ten temat są niekiedy wypowiadane, nie zawsze opierają się na dokładnej informacji o rzeczywistym stanie rzeczy. Być może artykuł ta podobnie jak materiały z Sesji X-lecia Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego upowszechni w opinii publicznej konieczny zasób informacji o tych sprawach. Wśród pracowników naukowych w dziedzinie pedagogiki, poinformowanych z natury rzeczy wystarczająco o tym, co dzieje się w ich dyscyplinie, kształtuje się opinia, którą można by najzwięźlej wyrazić w następujący sposób: nauki pedagogiczne osiągnęły bardzo wiele w stosunku do warunków i możliwości, jakimi dysponowały, a równocześnie osiągnięcia ich są niewielkie w stosunku do zadań, które wciąż rosną i wymagają rozwiązań. Te proporcje oceny nie są czymś wyjątkowym,’ powtarzają się w wielu innych dyscyplinach, stosują się do wielu dziedzin naszego życia. Są one konsekwencjami szybkiego rozwoju nowoczesnego świata, a zwłaszcza socjalistycznej cywilizacji. Proces jej przemian, stawiający przed ludźmi wciąż’nowe 4 trudniejsze zadania, dokonywa się prędzej niż wzrost ludzi. W tej sytuacji wychowanie wychowanie nowych ludzi staje się zadaniem pierwszej linii frontu. Wraz z Wychowaniem znajduje się tu i pedagogika. Większość pracowników naukowych tej dyscypliny dobrze to rozumie i spogląda na swój dorobek, aby tym śmielej iść naprzód.